TECHNIKI GRAFIKI ARTYSTYCZNEJ

Cała gama technik charakterystycznych dla konkretnego sposobu drukowania wynika z rodzaju obróbki matrycy, tworzywa, z jakiego jest wykonana i zastosowania specyficznych substancji lub narzędzi graficznych. I tak np. drzeworyt langowy (wzdłużny) jest wycinany w desce o słojach podłużnych, cięty dwustronnie nożem lub dłutem, drzeworyt sztorcowy (klockowy) składa się z klocków połączonych klamrą, w których słoje przebiegają pionowo umożliwiając precyzyjne rytowanie ( podcięte słoje są wypychane w górę). Gipsoryt, linoryt, ceratoryt – techniki, w których nazwa ściśle dotyczy materiału, z którego wykonana jest matryca, sugeruje także narzędzie, czyli rylec.

Techniki wklęsłodrukowe w większości posługują się matrycą metalową, miedzianą bądź cynkową. Nazwy technik wynikają ze sposobu obróbki matrycy i zastosowania specyficznych narzędzi, np. miedzioryt – technika rytowania (cięcia rylcem) powierzchni wypolerowanej blachy; akwaforta – dosłownie mocna woda, tak nazywano roztwór kwasu azotowego stosowany do wytrawiania rysunku powstałego na blasze; mezzotinta – nazywana czarną techniką – głównym narzędziem jest tu chwiejak, którym się zaczernia (sieka) powierzchnię płyty, jasne szczegóły uzyskuje się przez wygładzanie; odprysk – efekt odpryśnięcia rysunku narysowanego na płycie specjalnym atramentem uzyskujemy, wkładając zawerniksowaną płytę do letniej wody, kolejnym etapem jest trawienie; miękki werniks – werniks akwafortowy twardy zmiękczamy łojem wołowym lub kozim, rysunek na nałożonej kalce przykleja się do werniksu odkrywając metal, następnie płytę zanurzamy w kwasie; sucha igła – ta technika też mówi nam o narzędziu (igle, iglicy) którym sporządzamy rysunek na blasze, bez potrzeby trawienia. 

W obrębie tych technik funkcjonuje podział na techniki suche (mezzotinta, sucha igła, miedzioryt, sposób kredkowy – rulety) i techniki mokre – trawione – akwaforta, akwatinta, odprysk, miękki werniks, fluoroforta. Zjawiskiem częstym we współczesnej technice artystycznej jest łączenie wybranych technik( np. akwaforty i suchej igły, akwaforty i akwatinty); w dawnej tradycji graficznej technik nie mieszano, wyjątek stanowił Rembrandt, który jako wirtuoz i geniusz graficzny sam tworzył nowe techniki i łączył je ze sobą.

Warsztat graficzny składa się z dziesiątek narzędzi, często robionych przez samego twórcę. Większe urządzenia są zamawiane u rzemieślnika. Są to albo prototypy, albo stopniowo są udoskonalane w czasie użytkowania. Efektywność warsztatu graficznego związana jest z odpowiednim rozplanowaniem, rozmieszczeniem w pracowni poszczególnych urządzeń, tak aby sekwencja następujących po sobie czynności warsztatowych sprzyjała pracy twórczej. Dobrze funkcjonujący warsztat graficzny to efekt wielu lat prób i udoskonaleń. Dlatego jest tak cenny dla twórcy, artysty grafika.